Sommige bomen hebben sedert hun bestaan zich altijd beschermd met een harsachtige stof op knoppen en takken. Die stof noemen we propolis of kithars. Deze harsachtige stof beschermt de plant tegen schimmels en bacteriën. De bijen verzamelen die propolis vooral op populieren, kers- en kriekenbomen, berk, kastanjes en naaldbomen. Ze transporteren de propolis naar hun nest in de stuifmeelkorfjes aan de achterste poten. De propolis wordt gebruikt in het volk om kastonderdelen steriel te maken, kieren en spleten te dichten en om vreemde voorwerpen zoals dode muizen te mummificeren. Ze gebruiken het soms ook om grotere gaten, zoals het vlieggat en de varroabodem, te verkleinen indien er langs deze openingen te veel vocht of tocht binnenkomt.  Ze vermengen de propolis dan met was.

Gebruik

Propolis is het oudste natuurlijke antibiotica die er is en werd door de Perzen en de Grieken al gebruikt om wonden te verzorgen. De Egyptenaren gebruikten het om de lijken van de farao’s te bewaren. De Romeinen gebruikten het ook al als geneesmiddel. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd propolis gebruikt door de Russen om hun gewonden te verzorgen. Tegenwoordig wordt er veel propolis verwerkt in tinturen, zalven en crèmes als geneesmiddel. Zalven worden gebruikt om schimmelaandoeningen, reuma, rugpijn, … te verzorgen. Tinctuur wordt gebruikt om eksterogen, wratten en andere kwalen te bestrijden.

Oogsten

Propolis kunnen we oogsten door de ruwe stof af te schrapen van de raten en andere kastonderdelen. We kunnen ook een inox varroagaasdraad of vlieggaasdraad die we op de raten leggen, gebruiken om propolis te oogsten.
Ook zijn er speciale kunststofroosters in de handel verkrijgbaar. Deze zijn gemaakt met conische openingen. Achteraf plaatsen we de rooster of gaasdraad in een plastiekzak die we vervolgens in de diepvriezer stoppen. Hierdoor komt de kleverige propolis hard en kunnen we hem gemakkelijk uit de rooster of gaasdraad oogsten.

Samenstelling van propolis geoogst op gaasdraad

Propolis bestaat voor was +-35%, harsen +-50%, vooral flavonoïden: geel, rood kleurende delen van bloemen en planten met bijzondere therapeutische eigenschappen (pinobanksine, quercetine, acetine galangine …, etherische oliën +-10%, aromatische stoffen verschillend van de soort waardplant zoals benzoëzuur, sorbinezuur, coffeïnezuur, borneol, pineen …, mineralen vitaminen en kliersecreten +-5%. Uiteraard verschillen die gegevens sterk al naar gelang in de streek waar men woont.