Nectar wordt honing
Door het zonlicht (opgenomen door de bladeren), het water (opgenomen via de wortels van de plant) en koolstofdioxide (gehaald uit de lucht door de plant) groeien planten (fotosynthese). In die planten ontstaat er een sapstroom. In die sapstroom zijn ook suikers aanwezig. Die suikers worden vrijgegeven aan de nectarklieren, die in de bloembodem zijn gelegen. Hierdoor worden insecten, waaronder vlinders, hommels, honingbijen, solitaire bijen en andere insecten, gelokt. De planten hebben die insecten nodig om bestoven te worden en zich zo te kunnen voortplanten.
Bijen verzamelen de nectar van bloemen en voeren die mee naar hun nest als voedsel. Die nectar bestaat voor ±80% uit water en ±20% uit suikers, die waarden zijn sterk afhankelijk van de soort bloemen die bezocht werden. In het bijenvolk wordt de nectar ingedikt (ontdaan van water). Zo wordt nectar honing, die voor ± 20% uit water bestaat en ± 80% suikers, waaronder glucose, fructose en sacharose. Eens de honing rijp is, wordt er een waslaagje op de cellen van de raten gedaan door de bijen.
Oogsten en verzorgen van honing
Eens de raten in de honingzolder voor 2/3 verzegeld zijn (voorzien van een waslaagje), is de honing rijp om te slingeren. De imker haalt de raten uit het bijenvolk en ontdoet de raten van de wasdekseltjes. Zo kan hij de honing uit de raten slingeren. Dit gebeurt in een speciaal toestel hiervoor (tangentiaal- of radiaalslinger).
De honing gaat door een fijnmazige zeef om de honing te ontdoen van onzuiverheden, zoals waspelletjes. De honing is na twee dagen rijp om te klaren. Dit wil zeggen het ontdoen van alle onzuiverheden die boven komen te drijven. Deze onzuiverheden worden met een spatel weggenomen. De honing die in de rijper bewaard wordt, is nu klaar om te rijpen.
Dit wil zeggen dat het kristallisatieproces op gang kan komen door dagelijks meerdere malen te roeren. Dit proces komt op gang bij een temperatuur van ± 7 graden en wordt versneld bij een temperatuur van ± 14 graden. Hoe hoger het glucose gehalte in de honing, hoe vlugger het kristalisatieproces op gang wordt gebracht. Is de honing voldoende gekristalliseerd, dan kan de imker hem inpotten. De honing is klaar om verkocht en opgegeten te worden.
Soorten honing
Niet elke honing is dezelfde. Het kan volgens verschillende criteria benoemd worden. Zo spreken we van voorjaarshoning, dit is honing geoogst na de voorjaarsdracht (die dracht begint vanaf het sneeuwklokje, het fruit tot en met de bloei en de horizontale cotoneaster). Daarnaast heb je de zomerhoning, dit honing wordt te laatste op 21 juli geoogst. Wat de bijen na 21 juli verzamelen, wordt opgeslagen als wintervoedsel. We kunnen ook spreken van multi-florale honing (honing van verschillende bloemen) en mono-florale honing (deze bestaat hoofdzakelijk uit honing uit één drachtplant). Een voorbeeld hiervan is koolzaad- en heidehoning. Sommige imkers oogsten ook raathoning (= brokhoning). Raathoning is honing die geoogst wordt, in raten die op natuurlijke wijze uitgebouwd werden door de bijen.
Verder kunnen we nog spreken van bakkers-, ingevoerde-, blad-, en nog andere soorten honing.
Gebruik
Honing wordt in veel voedingsproducten gebruikt, hierbij denken we aan het gebruik in gerechten, in peperkoek, in snoepjes, in thee, op de boterham enzovoort.
Ook sportmensen gebruiken honing als energiemiddel (enkelvoudige suikers). Ook in de cosmetica wordt honing gebruikt in allerlei producten, zoals in zeep en in wellnesscentra. Ook in de geneeskunde wordt meer en meer gebruik gemaakt van honing. Vooral bij het verzorgen van brandwonden en doorligwonden.
Samenstelling
Honing bestaat voornamelijk uit suikers door planten geproduceerd , Afhankelijk van de soort en de streek verschilt het glucose (druivensuiker) en fructose (vruchtensuiker) gehalte ook een kleine hoeveelheid sacharose (meervoudige suiker) kan aanwezig zijn. Naast suikers zijn er een groot aantal mineralen, enzymen, vitamines, aroma’s, anti-oxidanten, essentiële vetzuren en sporenelementen aanwezig in honing. (Patrick Caesteker)